translated from Vietnamese by the author
The dead don't let us go, I say to my friend Sirius, putting my father's letters in a drawer. It is the plight of Mezentius that I endure, attached to a dead man, hand in hand, mouth in mouth, in a sad embrace. The letters stopped arriving from the country of my childhood. The man who wrote them died a solitary death and was buried at the edge of a stream. But he is there, his skin touches my skin, my breath gives life to his lips. He is there, I say to Sirius, when I speak to you, when I eat, when I sleep, when I take a walk. It seems to me that I am dead, whereas my father, the dead man who refuses to leave me in peace, overflows with life. He possesses me, sucks my blood, gnaws my bones, feeds on my thoughts. 1
“Die fresh. Die withered.
Die sore. Die throbbing.
Die hard. Die standing up.
Die lying down. Die
nightwise. Die more. Die
horrified. Die gradual. Die
corroding. Die squashed.
Die choking. Die fainting.
Die everything. Die all.
Die falling. Die swooning.
Die tense. Die loose. Die
now. Die spinning. Die
quashed. Die quelled. Die
rotting. Die crushed. Die
everyone. Die clean. Die
raw. Die bruised. Die
sitting. Die morningwise.
Die afternoonwise. Die
departing. Die undoing.”2
In the last letter, the dying man taught me a lesson of 36 deadly tricks. He called them the 36 documentations of secret agencies, 36 spells of horror, 36 faces of vanity, 36 tactics of being deadly, 36 stratagems of dying. All night long, I chant his weird song over and over like a crazy heart. Dripping drops of time, the tune flies far from the propaganda of a human life. When Sirius asks why I keep murmuring the lines, I say, It helps me learn my fathertongue, glide into my childhood siesta, melt into my red hot girdle of earth. The letters of the dead burn me, urge me to speak to them, speak them, have them speak me, even in my sleep. Every dream is a chamber where the language drills, like vital winds, hum me anew, blowing me closer to the waters where my father lies. Every night he still sleeptalks his fatal rhythm through my broken tongue.
1 Linda Lê, Thư Chết, trans. Bùi Thu Thuỷ (Hà Nội: NXB Văn Học, Nhã Nam, 2013), 7.
2 Trần Dần, Những Ngã Tư và Những Cột Đèn (Hà Nội: NXB Hội Nhà Văn, Nhã Nam, 2017), 259.
Chant Chữ Chết
Người chết không buông tha chúng ta, tôi vừa nói với anh bạn Sirius vừa xếp những lá thư của cha tôi vào ngăn kéo. Đó là nhục hình Mézence mà tôi phải chịu, tức là bị buộc vào một người chết, tay áp tay, miệng kề miệng, trong một nụ hôn buồn. Những lá thư đã ngừng đến từ đất nước của tuổi thơ tôi. Người viết thư đã chết, một cái chết cô đơn, và được chôn bên bờ nước. Nhưng người vẫn đây, da người chạm da tôi, hơi thở tôi thổi sống làn môi ấy. Tôi bảo Sirius, Người ở đây này, khi tôi đang nói chuyện với anh, khi tôi ăn, khi tôi ngủ, khi tôi dạo chơi. Dường như tôi mới chính là người chết, còn cha tôi, người chết không để tôi yên ấy, lại đang ngập tràn sự sống. Người ám tôi, hút máu tôi, gặm xương tôi, ngốn suy nghĩ tôi. 1
“Chết tươi. Chết
héo. Chết đau.
Chết điếng. Chết
cứng. Chêt đứng.
Chết nằm. Chết
đêm. Chết thêm.
Chết khiếp. Chết
dần. Chết mòn.
Chết toi. Chết
ngóp. Chết ngất.
Chết tất. Chết cả.
Chết lử. Chết lả.
Chết đứ. Chết đừ.
Chết ngay. Chết
quay. Chết ngỏm.
Chết ngoẻo. Chết
thối. Chết nát.
Chết hết. Chết
sạch. Chết tái.
Chết tím. Chết
ngồi. Chết sáng.
Chết chiều. Chết
bỏ. Chết dở.”2
Trong thư cuối, người dạy tôi tổng cộng 36 kế chết người. Người dặn đây là 36 tài liệu công tác nguỵ quân nguỵ quyền, 36 phép rùng rợn, 36 vẻ phù hoa, 36 món chết người, 36 món chết. Suốt đêm, tôi niệm bài ca quỷ ám của người, tụng đi tụng lại như một trái tim điên. Chảy ròng những giọt đồng hồ, giai điệu người bay xa kiếp giáo lý. Khi Sirius hỏi sao tôi cứ lẩm nhẩm lời người, tôi đáp, Để tôi học tiếng cha tôi, dạt vào giấc trưa tuổi thơ tôi, tan vào đất đỏ nhiệt đới tôi. Chữ người chết nung tôi, thúc tôi nói với họ, nói họ, rồi họ nói tôi, cả khi tôi ngủ. Mỗi giấc mơ là một căn phòng nơi những bài luyện chữ, như gió thổi, ngân tôi, tái thiết tôi, mang tôi cận kề con nước nơi cha tôi nằm. Hằng đêm người vẫn nói mớ một thứ phách nhịp chết người thấm xuyên lưỡi vỡ tôi.
1 Linda Lê, Thư Chết, Bùi Thu Thuỷ dịch (Hà Nội: NXB Văn Học, Nhã Nam, 2013), 7.
2 Trần Dần, Những Ngã Tư và Những Cột Đèn (Hà Nội: NXB Hội Nhà Văn, Nhã Nam, 2017), 259.
© 2020 Quyên Nguyễn-Hoàng. Published in Poem-a-Day in partnership with Words Without Borders (wordswithoutborders.org) on September 12, 2020, by the Academy of American Poets.
Before you know what kindness really is
you must lose things,
feel the future dissolve in a moment
like salt in a weakened broth.
What you held in your hand,
what you counted and carefully saved,
all this must go so you know
how desolate the landscape can be
between the regions of kindness.
How you ride and ride
thinking the bus will never stop,
the passengers eating maize and chicken
will stare out the window forever.
Before you learn the tender gravity of kindness
you must travel where the Indian in a white poncho
lies dead by the side of the road.
You must see how this could be you,
how he too was someone
who journeyed through the night with plans
and the simple breath that kept him alive.
Before you know kindness as the deepest thing inside,
you must know sorrow as the other deepest thing.
You must wake up with sorrow.
You must speak to it till your voice
catches the thread of all sorrows
and you see the size of the cloth.
Then it is only kindness that makes sense anymore,
only kindness that ties your shoes
and sends you out into the day to gaze at bread,
only kindness that raises its head
from the crowd of the world to say
It is I you have been looking for,
and then goes with you everywhere
like a shadow or a friend.
From Words Under the Words: Selected Poems. Copyright © 1995 by Naomi Shihab Nye. Reprinted with the permission of the author.
Four roses drinking from a blue vase.
The first one I name Moment of Gladness,
the second, Wresting Beauty from Fear.
All year I watched her disappearing, the sweet fat
of her hips, her laughter, her will,
as though a whelk had drilled through her shell,
sucked out the flesh. Death woke me each morning
with its bird impersonation. But now she has cut
these Clouds of Glory and a honeyed musk sublimes
from their petals, veined fine as an infant’s eyelids,
and spiraling like any embryo—fish, snake, or human.
And she has carried them to me, saturated
in the colors they have not swallowed,
the blush and gold, the razzle-dazzle red. Riven
from the dirt to cling here briefly.
And now, as though to signify our fortune,
a tiny insect journeys across the kingdom
of one ivory petal and into the heart
of the blossom. O, Small Mercies sliced
from the root. I listen
as they sip the blue water.
From Indigo (Copper Canyon Press, 2020) by Ellen Bass. Copyright © 2020 by Ellen Bass. Used with permission of The Permissions Company, LLC on behalf of Copper Canyon Press, coppercanyonpress.org.